Krwiopijcy historii cz5: Kaligula, czyli dorastanie w patologicznej rodzinie/Historical sweaters part 5: Caligula and growing up in the pathological family

Aby nieco odpocząć od bieżącej polityki i nie popaść w monotematyczność, postanowiłam reaktywować mój cykl historyczny o okrutnikach sprzed wieków. Po Iwanie Groźnym, Piotrze Wielkim (na miejsce w zestawieniu zasłużył potraktowaniem syna), Henryku VIII i Marii I Tudor przyszedł czas na jednego z cesarzy Rzymu, Kaligulę, czyli Gajusza (łac. Gaius Julius Caesar Germanicus). Ten syn adoptowanego syna  i bratanka cesarza Tyberiusza oraz porywczej pasierbicy tegoż cesarza przeszedł do historii jako szaleniec okrutnik, bijący na głowę sobie współczesnych. Jako pierwszy z cezarów nakazał się uważać za boga (potem deifikacja stanowiła formalność), głęboko wierząc, że jest Jowiszem, Apollinem albo wszystkimi na raz w zależności od nastroju. Czterokrotnie żonaty nie stronił od kontaktów seksualnych z własnymi siostrami (trzema). Jakim cudem jednak szaleniec został władcą największego imperium świata?

Nie zawsze był szalony. Urodzony w 12 roku n.e. krótko cieszył się spokojem rodzinnego domu. Ojciec, uwielbiany przez wojsko dowódca, zmarł w 19 roku. Matka Agrypina, córka jedynej córki pierwszego cesarza, Oktawiana Augusta i najsłynniejszej nimfomanki w dziejach, porywcza i nierozważna poczęła oskarżać wszystkich, łącznie z panującym Tyberiuszem o zamordowanie męża. Ostatecznie Agrypina została zesłana na Pandaterię, wyspę gdzie więziono jej matkę Julię. Rodzina znalazła się wówczas w niebezpieczeństwie, gdyż niełaska nie ograniczyła się do osoby Agrypiny. Młody Kaligula (przydomek oznaczający „bucik” po łacinie” zrobił  najrozsądniejszą rzecz: udał się pod opiekę matki Tyberiusza, powszechnie szanowanej wdowy po Oktawianie Auguście, Liwii Druzylli. Cesarz, znany z okrucieństwa, bał się jednej osoby na świecie: matki, która zmusiła go by wbrew swej woli wstąpił na tron (wymuszając na synu małżeństwo ze znienawidzoną Julią i do porzucenia ukochanej Wipsanii) i którą podejrzewał o zamordowanie brata (ojca Germanika i późniejszego cesarza Klaudiusza). Pod jej opieką Kaligula, głęboko skrywający swe uczucia, pozostał bezpieczny i przebywał z Tyberiuszem na Capri. Czy Kaligula zamordował swego poprzednika na tronie? Nie wiadomo, wiadomo jednak, że w 37 roku wstępował na tron z atmosferze nadziei na lepsze jutro.

Ale nadzieje zostały brutalnie zniweczone. Wkrótce po wstąpieniu na tron cesarz zachorował na zapalenie mózgu. W tamtych czasach utrzymująca się przez wiele dni, sięgająca 40 stopni gorączka, mogła zabić. Zdaniem Obermeiera i innych choroba spowodowała uszkodzenie mózgu i szaleństwo. Kaligula zaczął cierpieć na halucynacje (widział między innymi bogów i boginie z nim rozmawiające), urojenia (wierzył, że jest bogiem, Jowiszem, Neptunem a nawet nadbogiem łączącym w sobie cechy wszystkich). Od dziecka zafascynowany Egiptem postanowił, wzorem faraonów, utrzymywać kontakty seksualne z trzema siostrami (między innymi matką Nerona). W jednej z nich, Druzylli na swój sposób się zakochał i podobno zawarł tajny ślub. Kiedy kobieta zmarła rozpaczał i ogłosił ją Panteją, wszechboginią i nakazał czcić. W swoim życiu był czterokrotnie żonaty w „normalny sposób”. Pierwsza z żon, Junia  zmarła przy porodzie. Drugą  Orestyllę poślubił w nader oryginalny sposób: będąc świadkiem na jej ślubie zajął miejsce pana młodego, po czym bardzo szybko bezceremonialnie odesłał. Z trzecią, znaną pięknością Lollią Pauliną też się szybko rozwiódł i z czwartą, starszą od siebie wdową po piekarzu Cezonią, był jako tako szczęśliwy.

Okrutnik nie liczył się z nikim i niczym. Terroryzował  cały Rzym dziwacznymi pomysłami, skazując ludzi na śmierć by zyskać ich majątek. By dać wyraz swemu przekonaniu o potędze uczynił swego konia, Incitatusa, senatorem. Przebierając się za kobietę utrzymywał stosunku seksualne z damami towarzystwa, mężczyznami niejednokrotnie dokonując gwałtu. Uczynił z pałacu dom publiczny, umieszczając z nim rodzone siostry i zmuszając arystokratów by korzystali z „usług”. Przekonany, że Neptun to wróg,  wysłał okręty wojenne na walkę z morzem. Lista szaleństw i okrucieństw Kaliguli jest długa. Uszkodzenie mózgu, wywołane wielodniową gorączką, spowodowało chorobę umysłową, ale okrucieństwo było w nim wcześniej. Wychowywany w rodzinie gdzie walka o władzę powodowała zdrady, morderstwa wśród najbliższych szybko pojął, że nikomu nie można ufać i liczyć można na siebie. Obserwując losy matki i braci wiedział jak niewiele znaczy autentyczna wina czy niewinność, bo tylko zdanie władcy ma znaczenie. Nie on pierwszy i nie ostatni zdradzał, uwodził i zabijał dla władzy. Dorastając w atmosferze bezpardonowej walki o władzę, w towarzystwie porywczej i nierozważnej matki szybko odrobił lekcję życia.

 Postać po dziś dzień budzi odrazę i przerażenie. Bo chociaż nie sposób oceniać starożytnego Rzymu wedle dzisiejszych miar moralności, to co robił Kaligula budziło opór współczesnych. Gajusz żył w okrutnych czasach, lecz swoim okrucieństwem je przebijał. 

Obermeier Siegfried, „Kaligula bóg okrucieństwa”
Robert Graves, „Ja, Klaudiusz”
Antoinette May , „Żona Piłata” 
http://www.youtube.com/watch?v=iKV1VhpsSTo
wikipedia
http://www.historum.com/ancient-history/18330-caligula-vs-nero.html
http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/caligula.shtml

*************ENG*******************

I need to rest from politics and from observing what is going on there. Also I want my blog to be interesting not only for the  political scene observers. Due to reasons mentioned in the previous sentences today I want to present next from the historical cycle about evil people across ages. In the previous notes I presented Ivan the Terrible, Peter the Great (he become a part of the cycle for what he done to a son), Henry VIII and Mary I Tudor. Now is the time for Roman Emperor Gajus (łac. Gaius Julius Caesar Germanicus) known as Caligula. Son of the adopted Tiberius Emperor son and Tiberious impulsive step-daughter is worldwide recognized symbol of cruelty and madness. Being the first Emperor demanded to be treated as a living god, believed to be Jupiter, Apollin or both mood dependently. He kept sexual contacts with three sisters, which was never a handicap to marry for the four times. How did it happen that a total maniac become ruler of the world most powerful Empire?

He wasn’t mad all the time. Future emperor, born in 12 AD shortly lived in a happy family. Commander admired and adored by the army, his father died in 19 AD. Agrippina, daughter of the only daughter of Octavian August and mother to Caligula started to accusing everyone, including Tiberius Emperor, for death of Germanicus. It is worth noticing that Agrippina’s mother, Julia was exiled to Pandateria island for sexual scandals. Eventually Agrippina shared mother’s fate and died on Pandateria (Julia spent some time on Pandateria, then was moved to Reggio where died). Whole family of young Caligula was in danger, as Emperor disgrace was still valid. Caligula (alias from the Latin name for bootee) made most reasonable and the only wise decision available: went to Livia Drusilla and asked for protection. Livia, esteemed wife od Octavian August, was the only person all over the world Emperor Tiberius feared and hated most. Tiberius believed mother killed his brother Drusus (father to Germanicus and future Emperor Claudius). He never forgot it was mother who made him become Emperor (it was not Tiberius ambition), forced to marry hated Julia and divorced beloved Vipsania. Young Caligula, living in the Livia’s house deeply hide his true feelings and stayed safe. Eventually Tiberius invited him to Capri, where Caligula stayed till Tiberius death. Did Caligula kill his predecessor? Whatever actually happened he become Emperor in 37 AD. There were great hopes for changes, but soon it became clear Caligula is much worse than Tiberius.

All the hopes of the Romans ended soon. Not long after becoming Emperor, Caligula got over brain fever. Approximately two thousand years ago such fever was often deadly. According to cited Obermeier as well as others high fever caused brain damage. Brain damages then leaded to psychiatric disorder. Caligula started to suffer from hallucinations (by seeing gods and goddesses talking to him), delusions (believing to be Jupiter, Neptune or super-god). Being interested in Egyptian history, Emperor started to have sexual contact with three sisters (one of them, Agrippina was mother to Nero Emperor). In some way he fell in love with Drusilla and probably married secretly. When beloved sister died Caligula was destroyed and  commanded everyone to worship her as Panteia goddess. Married for the four times Emperor took married second time (Orestilla) in a very specific way. Emperor was invited to Orestilla wedding as best men. Seeing beautiful bride he decided to marry her to the great astonishment of the actual broom. After short time they divorced. Also Emperor’s third marriage to beautiful Lollia Paulina lasted shortly. Finally he married older widow Caesonia , who he loved in some way and with who  was happy.

Cruel Emperor governed Rome by terror and law breaking. Whole Rome was terribly afraid of his bizarre actions and decisions. No one felt safe, as condemning without any  accusation and guilt became a norm. Emperor needed money, so he transformed palace into whore house and made every aristocrat to pay for “services”. He also made sisters to work there. Believing in own boundless power, Caligula make his horse, Incitatus a senator. Dressing in female clothes, Emperor had sexual contacts with man and woman as well, quite often by rape. Considering Neptune as an enemy Caligula sent war ships to fight with… the sea. List of the Caligula crimes and mad actions are much longer. Brain damage, caused by fever resulted in psychiatric disease. But he was cruel earlier Caligula grow up in the pathologic family where treason, murder and fight for power were ordinary actions. He probably never forget what happened to his mother and brothers. After such lesson of live, Caligula realised actual guilt or innocence are nothing to Emperor power and will. Not first and last one killing and deceiving to get power. 

Caligula is fearful character till now. Obviously moral and law norms of the Ancient Rome was much different than nowadays. However actions by Caligula were unusual in cruelty even then, even in a such cruel times.

Obermeier Siegfried, „Caligula, god of cruelty”
Robert Graves, „I, Claudius”
Antoinette May , „Żona Piłata” 
http://www.youtube.com/watch?v=iKV1VhpsSTo
wikipedia
http://www.historum.com/ancient-history/18330-caligula-vs-nero.html
http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/caligula.shtml